ทำไงดีมีหมาดุ ?
ผศ.น.สพ.ปานเทพ รัตนากร
คำถามข้างต้นนี้น่าจะถูกใจท่านผู้อ่านหลายๆ ท่านะครับ เพราะผมก็นำมาจากคำถามที่ท่านเจ้าของหมามักถามไถ่อยู่เสมอ ซึ่งท่านเหล่านั้น หรือแม้แต่ผู้อื่น ต่างมีแนวคิดเพื่อแก้ปัญหา หมาดุ ต่างๆ กันไป เช่น
- เอาไปปล่อยวัดเสียซี (พวกนี้กวนหลวงพ่ออีกแล้ว)
- ทำปุ๋ยเสียเลย (ดุหน่อยนะครับ)
- ลองตอนดูซิ (เป็นไปได้หน่อย)
ฯลฯ
ฉะนั้นเพื่อเป็นแนวทางการแก้หรือเผชิญปัญหาหมาดุในบ้านอย่างเป็นเบื้องต้น ผมขอให้ข้อคิดในการดำเนินการต่อไปดังนี้
- อย่าลงไม้ลงมือลง การใช้กำลังไม่ช่วยให้หมาหายดุได้ กลับจะยิ่งทำให้หมาตัวนั้นดุขึ้น หรือแก้ไขไม่ได้เลย
- ลองพินิจพิเคราะห์หาสาเหตุของความดุ ท่านจงนั่งคิดไตร่ตรองถึงสาเหตุอันอาจทำให้หมาของท่านดุร้ายขึ้น เช่น การถูกทำทารุณกรรม เด็กแหย่ หรือดุเพราะความหวงตัวเมีย หึงเจ้าของ ฯลฯ ทั้งนี้เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการแก้ปัญหา
- อย่ารีบผลักไส หรือไม่สุงสิง การที่หมายิ่งดุแล้วเจ้าของหรือคนในบ้านยิ่งหนีห่าง แบ่งแยก กักกันแล้วละก็ หมาจะยิ่งคิดว่าคนในบ้านเป็นคนแปลกหน้ามากขึ้น ความสัมพันธ์ยำเกรงย่อมลดลงไป เจอหน้าครั้งใดก็เป็นได้เรื่องแน่ ฉะนั้นถ้าหมาของท่านเริ่มดุ ท่านยิ่งต้องเข้าหา (แต่ด้วยความระมัดระวังนะครับ) อย่าทอดทิ้ง
- อย่าผลักความรับผิดชอบไปให้ผู้อื่น ส่วนมากจะพบว่าผู้ที่มีปัญหาหมาดุมักตัดช่องน้อยเอาตัวรอด คือ เอาไปปล่อยวัด หรือที่ห่างไกลจากบ้าน พระสงฆ์องค์เจ้าชาวบ้านเขาจะเดือดร้อนจากหมาของตัวเองที่ดุอยู่อย่างไรเป็น ไม่สน คนเช่นนี้เป็นพวกสร้างปัญหาให้สังคม ผู้ใดคิดจะทำขอร้องว่าอย่าเลยครับ ท่านก่อปัญหาเองแล้ว ต้องหาทางแก้ครับ สังคมต้องการผู้มีความรับผิดชอบ
- ปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อหาทางเยียวยาแก้ไข การรักษาหมาดุซึ่งถือเป็นความผิดปกติทางพฤติกรรมของหมาอย่างหนึ่งนั้น
ในทางการสัตวแพทย์แล้ว สามารถกระทำได้ด้วยวิธีต่างๆ เช่น
- การทำหมัน เพื่อลดฮอร์โมนเพศโดยเฉพาะเพศผู้อันเป็นเหตุหนึ่งที่สร้างความก้าวร้าว หมาจึงดุ
- การให้ฮอร์โมนเพศเมียเข้าไปเพื่อลบล้างหรือลดฮอร์โมนเพศผู้ลง หมาจะลดความดุลงได้
- การใช้ยาบางชนิดเพื่อกล่อมอารมณ์ ปรับนิสัยของหมา
- การปรับพฤติกรรมการเลี้ยงหมาของเจ้าของควบคู่ไปกับการรักษาวิธีอื่นๆก็จะช่วยด้วยอย่างมาก
- การปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมเพื่อลดสิ่งเร้าหรือตัวกระตุ้นให้หมาแสดงความดุร้าย
เมื่อพยายามจนทุกวิถีทางแล้วไม่เป็นผล สภาพการณ์ดูจะรุนแรงและเป็นอันตรายต่อผู้คนมากขึ้น ทางออกสุดท้ายซึ่งมิอาจหลีกเลี่ยงได้ ก็คือ การทำเมตตาฆาต ด้วยวิธีที่ถูกต้องเหมาะสมตามหลักวิชา และมนุษยธรรม
ฉะนั้นทางที่ดีก่อนมีหมา ควรศึกษาถึงวิธีเลือกและวิธีเลี้ยงเพื่อมิให้ต้องเกิดเหตุมิพึงปรารถนาตามมาในภายหลัง
กลับไปหน้า "คอลัมน์สัตว์เลี้ยง"