“คุณหมอครับสุนัขตั้งท้องกี่วันครับ ?”

“ทำไมเจ้านวลยังไม่คลอดเสียทีค่ะ ?”

“ผมจะรู้ได้อย่าไรว่าหมาของผมตั้งท้อง ?”

ระยะตั้งท้องของหมา

หมาตั้งท้องด้วยระยะเวลาที่มีความผันแปรไปตามระยะเวลาการตกไข่ จำนวนการถูกผสม และระยะเวลาที่ถูกผสมพันธุ์ ดังนั้นเวลาที่ไข่ถูกผสมหรือเกิดปฏิสนธิจนถึงเวลาที่คลอด ออกมาจึงบอกให้ตรงเผงได้ยากมาก แต่ดั่งเดิมเรายึดถือช่วงตั้งท้องของหมาอยู่ที่ 63 ถึง 65 วัน นับหลังจากถูกผสมพันธุ์ครั้งแรก ซึ่งเดี๋ยวนี้ถือว่ามีโอกาสคลาดเคลื่อนสูง เขาจึงใช้เป็นช่วงใหม่ คือ 56 ถึง 72 วัน แทน

การจะคาดกำหนดคลอดให้ใกล้เคียงที่สุดมีปัจจัยที่ควรรู้และเกี่ยวข้องแก่การคาดการคือ ผลจากการตรวจเซลล์บุผนังมดลูก ซึ่งบ่งบอกว่าหมดสัดแล้ว ซึ่งจะต้องทำทุกวัน ตั้งแต่ขณะผสมจนถึงไม่ยอมให้ผสมนับจากนั้น 56 ถึง 58 วัน ก็จะเป็นวันคลอดที่ใกล้เคียง นอกจากนี้ถ้าใช้การเอ็กซเรย์จะพบว่าถ้าเป็นการตั้งท้องในช่วงวันที่ 42 ถึง 45 เราสามารถเห็นตัวอ่อนลูกหมาและนับจำนวนได้ชัดเจน ยิ่งมีจำนวนลูกมากระยะตั้งท้องจะยิ่งสั้นเข้าอาจเหลือ 55 ถึง 57 วัน ในขณะที่แม่หมาซึ่งอุ้มท้องที่มีลูกหมาเพียง 1 ถึง 2 ตัว จะตั้งท้องนานกว่า (57 ถึง 59 วัน)

ตรวจท้องแม่หมา

วิธีปกติที่ทำคือ การคลำท้อง ซึ่งถ้าทำโดยหมอผู้ชำนาญแล้วจะบอกได้ตั้งแต่วันที่ 20 ถึง 30 ของการตั้งท้อง เนื่องจากปีกมดลูกขยายใหญ่ขึ้นกว่าเดิม ข้อจำกัดของการคลำท้องก็คือ ถ้าหมาอ้วนมากหรือขี้กลัว (ประสาท) ระแวง ไม่ให้ความร่วมมือ หรือเกร็งตลอดเวลาจะทำให้ตรวจยาก

การฉายเอ็กซเรย์ โดยหลักการเพื่อดูโครงกระดูกของลูกหมา ซึ่งจะเริ่มตรวจพบด้วยการฉาย เอ็กซเรย์ในวันที่ 20-21 ก่อนคลอด หรือช่วงวันที่ 42 ถึง 52 หลังการผสมพันธุ์ นอกจากจะบอกได้ว่าท้องหรือไม่แล้ว การเอ็กซเรย์ยังบอกจำนวนลูกหมา และท่าทางต่างๆ ว่าจะก่อให้เกิดผิดปกติในขณะคลอดหรือไม่

ใช้อัลตร้าซาวนด์ เหมือนคนเข้าไปทุกที วิธีนี้ตรวจท้องได้เร็วและแม่นยำ โดยจะตรวจเห็นตัวลูกหมาได้ตั้งแต่วันที่ 16 ถึง 20 ของการตั้งท้อง และจะเห็นการเต้นของหัวใจลูกหมาได้เมื่อวันที่ 25 วิธีนี้ใช้ตรวจแยกการตั้งท้องออกจากมดลูกอักเสบได้เป็นอย่างดี

ส่วนการตรวจเลือดและฉี่เช่นในมนุษย์นั้นไม่เป็นที่นิยมกระทำในหมาเนื่องจากว่ายังมีค่าใช้จ่ายสูง และบอกได้ไม่แน่นอนเท่าวิธีอื่นครับ