อ่านใจหมา

ผศ.น.สพ.ปานเทพ รัตนากร

          ท่านผู้อ่านเชื่อไหมครับว่าหมาที่ท่านเลี้ยง หรือพบเห็นอยู่นั้นเขามีความต้องการติดต่อสื่อสาร กับคนเรา แต่สิ่งที่มาจำกัดก็คือ วิธีการสื่อสาร เพราะหมาพูดภาษาคนไม่ได้ ทำได้เพียงส่งเสียง ภาษาหมาติดต่อกันเอง นั่นมิใช่ว่าเราจะเข้าใจความต้องการ อารมณ์ จิตใจของหมาที่ต้องการสื่อ ออกมาไม่ได้ หมายังมีการแสดงกิริยาท่าทางให้ปรากฏเห็นเป็น “ภาษาท่าทาง” ซึ่งคนเราได้ศึกษาไว้จนเป็น แนวทางที่จะเข้าถึงความต้องการที่หมาสื่อออกมา ตัวอย่างของอวัยวะที่หมาใช้ประกอบการสื่อภาษาท่าทาง เช่น ท่าของร่างกายโดยส่วนรวม ใบหู ดวงตา ริมฝีปาก ลิ้น หาง ขน ตลอดจนเสียง ฯลฯ

ฉะนั้นท่านผู้อ่านสามารถเดาใจหรืออ่านใจหมาได้ไม่ยากและเป็นประโยชน์แก่ตัวท่านเองอย่างน้อยๆ ก็รู้ว่าขณะเผชิญหน้าหมาตัวหนึ่งเขาจะประสงค์ดีหรือร้ายต่อท่านอย่างไร

หมาสบอารมณ์ เป็นหมาที่มีลักษณะเป็นมิตร จิตใจขณะนั้นกำลังเบิกบาน อารมณ์ปกติดี รับแขก หมาจะแสดงท่าทางตามสบายหรือไม่เกร็งตัว หางทอดลงตามสบาย ยกหัวตั้งสูง เผยอปากเล็กน้อย อาจมีลิ้นแผลมห้อยออกมาข้างใดข้างหนึ่ง

หมาชวนเล่น การเล่นของหมานั้นจะเกิดขึ้นอยู่เสมอในชีวิตประจำวัน เมื่อมีอารมณ์เบิกบาน ลักษณะการชวนเล่น คือ หมอบส่วนหน้าและเหยียดขาคู่หน้าออกไป โดยขาคู่หลังยังยืนอยู่ คล้ายๆ คนเราหมอบแต่ก้นโด่งนั่นแหละ พร้อมกันนี้ก็จะแกว่งหางไปมา จากนั้นจึงกลิ้งตัวทางด้านข้าง ซ้าย ขวาสุดแท้แต่ใจหรือเอียงคอเอาหน้าแนบพื้น สายตาจะจับจ้องมองมายังผู้ที่เขาเชิญชวน ปากอ้าเล็กน้อย บางครั้งก็จะทำท่าแบบนี้แต่เขยิบเข้า และถอยออกจากผู้ที่เขาสนใจ ถ้าท่านเห็นแบบนี้แสดงว่าหมาเห็นท่านเป็นเพื่อนเล่น ยอมไว้ใจแล้ว

หมาหงอ จากท่าหมาชวนเล่นที่กล่าวไปแล้ว หากหมาย่อขาคู่หลังเตี้ยลงเรี่ยพื้น ใบหูหลุบไปข้างหลัง หุบปากสนิท หางตกหยุดแกว่ง อาจส่งเสียงครางหงิงๆ หยุดนิ่งกับที่และอาจนอนตะแคงลงต่อไป เห็นท่านี้หมายความว่าเขา “หงอ” ยอมจำนน

หมาขี้แพ้ ขี้กลัว ท่านคงเคยสังเกตเห็นหมาที่นอนหงาย หางจุกระหว่างขา (จุกตูด) ยกคอขึ้นแต่หน้าคุ้มลง หูยกขึ้นเล็กน้อย ขาคู่หน้างอเข้าเล็กน้อย นี่เป็นท่าแสดงการยอมแพ้อย่างไม่มีเงื่อนไข ไม่ว่าจะกับหมาด้วยกัน หรือคนก็ตาม ซึ่งบางตัวก็กลัวจัดชนิดขี้ขึ้นสมอง อาจฉี่เรี่ย ฉี่ราด ขี้แตก ออกมาด้วย

หมากร้าวเพราะกลัว หมาแยกเขี้ยว มิใช่ว่าจะดุหรือเข้ามาทำร้ายเสมอไป มีอยู่ประเภทหนึ่งที่แสดงอาการกลัวออกมาโดยใช้ท่าทีก้าวร้าว คือ ย่อตัวเล็กน้อย ลำตัวเกร็ง ขนหลังตั้งชัน หางเหยียดตรงหยุดนิ่ง หูหลุบไปข้างหลัง อ้าปากจนเห็นฟัน คอก้มเสมอลำตัวมองพุ่งตรงไปข้างหน้า เห็นอย่างนี้อย่าเข้าไปยุ่งเกี่ยว สักพักเขาจะค่อยๆ เลี่ยงหลบไปเอง

หมาเจ้าพ่อ เป็นหมาเจ้าถิ่น หมาหัวโจก คุมฝูงในพื้นที่หรือมีความหวงถิ่นฐานบ้านช่อง จึงแสดงท่าทางออกมาเพื่อสื่อให้ผู้พบเห็นรู้ว่า “ข้าเป็นเจ้าของพื้นที่ สมบัติและลูกน้องเหล่านี้ ห้ามแตะต้อง” ลักษณะท่าทางคือ หางยกตั้งสูง หูตั้ง คอตั้ง อ้าปากแสยะเขี้ยว มองพุ่งตรงมายังผู้ที่เขาจะสื่อด้วยพร้อมกับเดินย่างสามขุม สี่ขุม เข้ามาอย่างไม่เกรงกลัว เพื่อกัดต่อไป เห็นอย่างนี้เตรียมทางหนีทีไล่ไว้ได้เลยครับ

ทั้ง 6 ท่านี้คงช่วยให้ท่านผู้อ่าน “เดาใจหมา” ได้บ้างเพื่อประโยชน์แห่งสวัสดิภาพของตัวท่านเอง

 

กลับไปหน้า "คอลัมน์สัตว์เลี้ยง"